صفر تا صد ECU
همه چیز درباره ECU (کامپیوتر) خودرو
به احتمال زیاد اسم این قطعه که در خودرو های انژکتوری وجود دارد به گوشتان رسیده است.
Electronic Control Unit – Engine Control Unit
در این مقاله می خواهم کمی در مورد این قطعه توضیح دهم تا کمی با این قطعه و وظیفه ان بر روی خودرو اشنا شوید.
این قطعه یک میکرو کامپیوتر کوچک است که می تواند به کمک اطلاعاتی که به صورت زنده و همزمان از سنسور های وابسته می گیرد با تعیین شرایط لحظه ای موتور به یک سری عمل کننده یا فرمان برهای نصب شده بر روی موتور فرمان دهد تا از این طریق، زمان و مدت پاشش سوخت، زمان جرقه و فراهم سازی شرایط مناسب برای ایجاد احتراق را در داخل سیلندر ها تامین کند.
این کامپیوتر نیز مانند دیگر همنوع ها خود شامل CPU ، حافظه و برنامه ریزی است.در داخل ECU دو نوع حافظه موجود است.
الف) حافظه موقت که با قطع برق از بین میرود اما مجددآ قابل استحصالاست.به روش برگرداندن حافظه، روش تجدید حافظه و یا Initialize می گویند. حافظه موقت شناسایی استپ موتور، دنده ها و حالات عملی موتور و محاسبات لحظه ای برای تنظیمات لحظه ای را به عهده دارد و محلی برای نگهداشت معایب موقت و دائم سیستم انژکتور است.
تذکر:
اگر هر یک از سه کار زیر را انجام دهید حافظه موقت موجود در ECU پاک شده و خودرو تا مدتی به دلیل از دست دادن برخی از پارامتر های لحظه ای موتور بد کار می کند:
جدا کردن کابل باطری بیش از ۱۵ دقیقه
جدا کردن سوکت های ECU بیش از ۱۵ دقیقه
جدا کردن سوکت رله دوبل در خودرو های غیر مولتی پلکس و سوکت های BSM در خوردو های مولتی پلکس بیش از ۱۵ دقیقه.
در چنین حالتی باید خودرودوباره تجدید حافظه شود.در این حالت خودرو سکته های بی دلیل و نا به هنگام نموده و در هنگام تعویض دنده و به خصوص در هنگام معکوس کشیدن راننده احساس می کند که خودرو لحضه ای دچار مکث می شود. البته این در خودرو های نو زیاد محسوس نیست ولی در هر صورت تجدید حافظه ECU کاملآ مفید خواهد بود
.
روش تجدید حافظه:
اصولآ با توجه به اینکه در کارخانه های مختلف روش ها و متدهای مختلفی برای تولید وجود دارد و نیز نظر به استفاده خودرو در کشور ها و مناطق مختلف با شرایط متفاوت، در ECU نوعی قابلیت سازگاری و یکسان سازی وجود دارد که این توانایی بر مبنای چهار عنصر ذیل پایه گذاری می شود:
سنسور اکسیژن
سنسور موقعیت دریچه گاز
سنسور ضربه
استپ موتور
برای انجام عملیات تجدید از روش پیشنهادی شرکت پژو به شرح زیر استفاده می کنیم:
سوئیچ را به مدت حداقل ۱۰ ثانیه ببندید
سوئیچ را به مدت حداقل ۱۰ ثانیه باز کنید.
خودرو را روشن کنید و به مدت حداقل ۱۰ ثانیه گاز ندهید
دنده ها را یک به یک معرفی کنید. به روش ذیل:
ب) حافظه دائم که مانند سیستم عامل و Setup کامپیوتر های PC است و با قطع برق از بین نمی رود اما در صورت خراب شدن دیگر قابل برگشت نبوده و می توان گفت ECU سوخته است.حافظه دائم شامل جدول بزرگی به نام Look up table است که در این جدول به مانند جدول ضرب ردیف ها و ستون ها و خانه هایی وجود دارد.با این تفاوت که تعداد ردیف ها و ستون های این جدول از عدد دو بیشتر بوده و تعداد ان برابر تعداد سنسور های موجود در سیستم موتور می باشد.
موارد ایمنی حفاظت از ECU:
۱-جدا کردن کابل باطری هنگامی که خودرو روشن است. همانطور که می دانید ولتاژ تولیدی دینام حدود ۱۴ ولت است.اما باید دانست که این ولتاژ، ولتاژ متوسط تولیدی دینام است. پیک تولید ولتاژ دینام بر حسب دور موتور و بار
گرفته شده از دینام، متغیر بوده و گاهی اوقات به ۱۶ ولت نیز میرسد. در حالت عادی که کابل های باطری متصل است این نوسان به خاطر خاصیت خازنی باطری تعدیل می شود اما اگر کابل باطری در هنگام خودرو-روشن باز شود، این نوسانات می تواند بر روی قسمت های حساس خودرو (کلیه کنترل یونیت های الکترونیکی) تاثیر نامطلوب داشته باشد. حداکثر قدرت تحمل نوسان ولتاژی این قطعه به طور استاندارد ۱۶ ولت است. اگر هنگامی که خودرو روشن است کابل باطری را جدا کنیم به طور حتم ریسک سوختن ECU وجود دارد.طبیعی است که با توجه به قیمت زیاد ان این کار عاقلانه به نظر نمی رسد.
۲-امتحان جرقه از روی وایر شمع با اتصال ان به بدنه. وقتی سر شمع ها را می کشید و برای امتحان برق ارسالی به سر شمع ها توسط وایر مربوطه به بدنه جرقه ایجاد می کنید، ممکن است که مقدار جریان نابهنگام غیر قابل کنترلی را در ثانویه کویل ایجاد کنید.برق ثانویه کویل با برق سیم پیچ اولیه ان دارای تاثیر متقابل هستند. اولیه کویل نیز برق خود را مستقیمآ از ECU می گیرد. این کار ممکن است موجب ایجاد نوسانات برق در شبکه برق خودرو و اسیب رسیدن به قسمت های حساس به خصوص ECU شود.
توجه:
در صورت تمایل به چک کردن برق سر شمع ها از یک شمع فیلر گیری شده یدک استفاده کنید تا میزان جریان دهی ثانویه کویل تحت کنترل باشد.
۳-اب زدن به ECU. اگر پشت جعبه این قطعه را باز کنید خواهید دید که برای جلوگیری از نفوذ اب قسمت فیبر مدار چاپی و حتی پین های داخلی با ماده ای موم مانند پوشیده شده اما در هر صورت پین های نری خارجی سوکت ECU بدون محافظ هستند و خیس شدن انها موجب اتصال کوتاه خارجی شده و ممکن است به احتمال بالا به ECU اسیب برسد.
۴-دست زدن به پین های ECU. یکی از مواردی که اغلب با ان نا اشنا بوده و یا مورد غفلت قرار می گیرد دست زدن به پین های ECU است که به دلیل ریسک الکتریسیته ساکن بدن می تواند موجب اسیب زدن های جدی به ان شود. الکتریسیته بدن گاهی اوقات تا هزار ها ولت می تواند بالا برود. در صورتی که می خواهید قدرت برق موجود در بدن خود را درک کنید ازمایش زیر را انجام دهید:
یک فازمتر برق شهر را برداشته و ان را به دری اهنی که رنگ نخورده باشد بزنید پای خود را به ارامی بر روی فرش بکشید فازمتر به راحتی روشن شده و اگر این کار را ادامه دهید به طور دائم روشن می ماند (در این حالت باید جوراب به پا داشته باشید). حال همان فازمتر را به پریز برق منزل بزنید فازمتر دوباره روشن می شود. در کدام حالت روشنایی فازمتر بیشتر است؟ و نیز میدانید که جرقه ای که گاهی اوقات بین دست شما و اشیا فلزی مانند درب زده می شود می تواند بیش از چند هزار ولت پتانسیل داشته باشد؟.]
این قطعه یک میکرو کامپیوتر کوچک است که می تواند به کمک اطلاعاتی که به صورت زنده و همزمان از سنسور های وابسته می گیرد با تعیین شرایط لحظه ای موتور به یک سری عمل کننده یا فرمان برهای نصب شده بر روی موتور فرمان دهد تا از این طریق، زمان و مدت پاشش سوخت، زمان جرقه و فراهم سازی شرایط مناسب برای ایجاد احتراق را در داخل سیلندر ها تامین کند.
این کامپیوتر نیز مانند دیگر همنوع ها خود شامل CPU ، حافظه و برنامه ریزی است.در داخل ECU دو نوع حافظه موجود است.
ECU مغز خودروهای انژکتوری
ECU مخفف Electronic Control Unit و یا واحد کنترل الکترونیک می باشد و نقش هدایت و کنترل یک خودروی انژکتوری را بر عهده دارد. همانطور که میدانید خودروهای انژکتوری به دلیل عملکرد بهتر و توانایی پاس کردن استانداردهای آلودگی بطور کامل در تمام دنیا (البته برخی کشورها نظیر ایران) جایگزین خودروهای کاربراتوری شده اند و مغز این سیستم ECU میباشد.
ECU با توجه به سنسورهایی که به موتور متصل است وضعیت و شرایط خودرو را تحلیل کرده و پاسخهای لازم را به خروجیها که عبارتند از: انژکتور، جرقه زنها، و… اعمال می کند.
سنسورهای کیت های انژکتوری مختلف هستندکه هر چه تعداد آنها بیشتر باشد ECU بهتر می تواند شرایط موتور را درک کند. لازم به ذکر است که سنسورهای مهم خودروهای انژکتوری عبارتند از: سنسور دور یا PRM، سنسور فشار داخل مانیفولد MAP (یا در نوع های دیگر فلومتر )، سنسور دریچه گاز یا TPS، سنسور دمای آب یا CTS، سنسور دمای هوا یا ATS، سنسور اکسیژن یا لامبدا، سنسور ضربه و…
ECU مخفف کلمه Electeronic control unit میباشد یعنی برد کنترل الکترونیکی و همانطور که در شکل زیر میبینید از تعدادی IC وخازن ودیود و. . تشکیل شده که خرابی های ECU ناشی از این قطعات می باشد .بعضی از این IC ها فقط تعویضی وبعضی دیگر دارای برنامه است که در صورت خراب شدن ویا تعویض نباز به پروگرام Program یا برنامه ریزی مجدد را دارند.
تعمیرات ECU به مدل خودرو یا نوع خودرو که پراید باشد یا ۴۰۵ یا به طورکلی سایپا یا ایران خودرو بستگی ندارد بلکه بستگی به نوع ECU استفاده شده در خودروها رادارد که در زیر نام چند مدل ECU ومشخصات آنها را برای شما قید کرده ام.
انواع ECU
در حال حاضر ۴ مدل ECU بر روی خودرو ها قرار دارند SL96-S2000-SIEMENS-BOSCH
ECU SL96
پیکان ، آردی ، ۴۰۵ ، سمند
انواع ایسیوهای ساژم ECU SAGEM S2000
S2000.10 خودرو پژو۴۰۵ پژو پارس سمندمعمولی
S2000.11 .پیکان وانت پیکان آردی روا ,
S2000.3E پژو ۲۰۶
S2000.3F پژو ۲۰۶
S2000.35 پژو ۲۰۶
S2000. PL4
S2000. JCI
S2000. J34
S2000. J35
انواع ایسیوهای زیمنس ECU SEMENS
SEMENS CI.1 پیکان وانت و پراید
SEMENS CI.2 پراید.روا
SEMENS CI.3 روا
SEMENS CI.4 ایموبیلایزر سمند. پراید
SEMENS CI.5ایموبیلایزر سورن . LX
SEMENS CI.6
SEMENS CI.7
انواع ایسیوهای بوش آلمان ECU .BOSCH
BOSCH MP 5.2 . زانتیا ۲۰۰۰
BOSCH MP 7.3 . زانتیا ۱۸۰۰
BOSCH ME 7.4.4 پژو۲۰۶٫ پارس
BOSCH. 7.4.5 پژو ۲۰۶SD
BOSCH 7.4.9
BOSCH 7.9.7.1
و ….
نکته ۱:
قابل توجه برای شما این است که وقتی کسی توانایی تعمیر ECU SL96 یا Sagem s-2000 را پیدا میکند فرقی نمیکند که اینECU برای چه خودرویی استفاده شده باشد این ECU می تواند برروی خودرو پیکان RD سمند ۴۰۵ پرشیا ویا هر خودرو دیگری باشد. برد آنها شبیه یکدیگر بوده (۹۵٫/.) و فقط از لحاظ برنامه ریزی های Ic ها و یا شکل با همدیگر تفاوت دارند .
نکته۲ :
وقتی که ما قدرت تعمیر ECU -S2000 را پیدا می کنیم این ECU به شماره های متفاوتی که برروی ECU قید شده وجود دارد .
مثال : S200010-S200011-S2000 3E-S2000 3f -S2000 35-S2000 -Pl4
تمام این Ecu ها یی که نام بردیم یکی هستند که بر روی اکثر خودروهای ایران خودرو و سایپا از آنها استفاده می شده پس وقتی که شما تعمیرات ECU S2000 را فرا گرفتید یعنی تمام ECU های که S2000 هستند را بدون توجه به نوع خودرو قادر به تعمیر آنها هستید .
به طور مثال ۱۱- S2000 بر روی خودرو های پیکان ، سمند ، Rd و …
S2000 3E,3F,35,Pl4 برای خودرو های ۲۰۶ و…… دیگر خودرو ها قرار دارد